26 kwietnia 2021r. zaprezentowane zostały rezultaty projektu SUWAT, realizowanego przez Główny Instytut Górnictwa i Uniwersytet Techniczny w Ostrawie, dotyczącego współpracy transgranicznej w monitorowaniu skażenia chemicznego i radiacyjnego wód powierzchniowych przez wody kopalniane. Okazuje się, że wody kopalniane nie powodują znaczącego pogorszenia jakości wód powierzchniowych do których są odprowadzane, co potwierdził monitoring transgranicznych wód powierzchniowych. Po obu stronach granicy Polski i Czech wytypowano kluczowe miejsca poboru próbek wód z cieków powierzchniowych, rzek i strumieni, do których odprowadzane są wody kopalniane. W Polsce teren badań obejmował obszar ROW, głównie powiaty wodzisławski i raciborski, a po stronie czeskiej obszar ostrawsko-karwiński. Mimo pandemii próbki pobierane były regularnie przez 24 miesiące z pogranicznych rzek Odry i Olzy oraz Szotkówki i Nacyny.
W czasie workshopu, podsumowującego dwuletnią realizację projektu, przedstawiono również szczegółowe wyniki badań fizykochemicznych oraz radiologicznych wód dołowych i powierzchniowych. Omówiono także założenia i efekty projektu w kontekście Ramowej Dyrektywy Wodnej, która zobowiązuje podmioty gospodarujące na obszarach transgranicznych do szczegółowego analizowania stanu środowiska na tych obszarach oraz sporządzania ocen oddziaływania na środowisko. Nie stwierdziliśmy przekroczenia dopuszczalnych wartości baru i strontu w wodach powierzchniowych - skomentował wyniki dwuletnich badań czeskich i polskich naukowców kierownik projektu Václav Dombek z Uniwersytetu w Ostrawie. Woda dołowa ma znaczący udział w zanieczyszczeniu wody powierzchniowej chlorkami w pobliżu zrzutów. Wraz ze wzrostem odległości od tych miejsc, następuje rozcieńczenie chlorków, co dla jakości wody oznacza, że zasolenie spowodowane przez wody dołowe nie stanowi już zagrożenia.
Podstawowym celem projektu SUWAT było zacieśnienie polsko-czeskiej współpracy i wymiany doświadczeń pomiędzy GIG i Uniwersytetem Technicznym w Ostrawie. Zespoły badawcze obu jednostek wspólnie rozwiązywały problem jednolitych metod pomiaru i pobierania próbek w terenie oraz opracowania takich procedur analitycznych aby uzyskiwać zgodność wyników. Dla obszarów przygranicznych jest to ważne zagadnienie, ponieważ wszystkie elementy środowiska naturalnego się przenikają, stąd istotne jest prowadzenie badań stanu środowiska porównywalnymi metodami i procedurami po obu stronach granicy na obszarach objętych działalnością górniczą.
Projekt SUWAT realizowany był ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Polska 2014 – 2020, Interreg V-A.